Knockoffs: Η αναγέννηση των «μαϊμού» ταινιών στα χρόνια του διαδικτύου

Σας έχει τύχει ποτέ να αναζητάτε κάποια από τις τελευταίες χολιγουντιανές υπερπαραγωγές και αντί γι’ αυτή να βρεθείτε κατά λάθος στη σελίδα μιας ταινίας με παρόμοιο τίτλο και αφίσα αλλά που στην πραγματικότητα δεν έχει καμία μα καμία σχέση με αυτό που ψάχνατε; Τα παραδείγματα είναι πολλά: Transmorphers, Snake on A Train, The Terminators, The Day The Earth Stopped, 100 Million BC, είναι όλες τους ταινίες που κυκλοφορούν την ίδια περίοδο με τις διάσημες παρ’ ολίγο συνονόματές τους και προσπαθούν να κλέψουν λίγη από τη λάμψη τους (και, φυσικά, λίγο από το κοινό τους).

Λένε πως η μίμηση είναι η ειλικρινέστερη μορφή κολακείας, όμως στην περίπτωση των ταινιών “Knockoff” (γνωστά και ως “mockbusters”) τα κίνητρα είναι μάλλον πιο κυνικά. Ταινίες χαμηλού προϋπολογισμού και, τις περισσότερες φορές, εξίσου χαμηλής ποιότητας, κυκλοφορούν σε DVD την περίοδο που οι αυθεντικές, ακριβές παραγωγές στις οποίες «βασίζονται» ξεκινούν να προβάλλονται στους κινηματογράφους. Και μπορεί το φαινόμενο να μην είναι σε καμία περίπτωση καινούριο, έχει ωστόσο γνωρίσει τεράστια έξαρση τα τελευταία χρόνια, κυρίως λόγω των αλλαγών που έχουν συντελεστεί στους τρόπους διανομής των ταινιών.

Πιο συγκεκριμένα, η εμφάνιση νέων μέσων διανομής όπως το Netflix αλλά και, ας μην κρυβόμαστε, η δυνατότητα να βρει και να κατεβάσει κανείς εύκολα πειρατικά αντίγραφα μέσω torrents, warez ιστοχώρων κλπ, έχουν διευκολύνει την προσέγγιση ενός συγκεκριμένου τύπου κοινού: αυτού που βιάζεται να δει μια ταινία χωρίς να μπει στον κόπο να τη διπλοτσεκάρει και που είναι, συνεπώς, πιο επιρρεπές στο να νοικιάσει ή να κατεβάσει το λάθος έργο.

Οι ίδιοι οι παραγωγοί των ταινιών knockoff, αν τους ρωτήσεις, θα σου πουν πως δεν θέλουν να μπερδέψουν τον κόσμο, αλλά ότι προσπαθούν να επωφεληθούν από το αυξημένο ενδιαφέρον που έχει προκαλέσει η κυκλοφορία του blockbuster ώστε να προωθήσουν μια ταινία με παρόμοιο θέμα. Θεωρούν, μάλιστα, πως σε σχέση με το χαμηλό κόστος παραγωγής τους, το αποτέλεσμα των ταινιών knockoff είναι αξιοπρεπέστατο (εδώ που τα λέμε, πολύ σπάνια μπορείς να ισχυριστείς κάτι αντίστοιχο για τις χολιγουντιανές υπερπαραγωγές).

Παρόλα αυτά, όταν οι τίτλοι, οι ατάκες ή το προωθητικό υλικό είναι πανομοιότυπο, οι νομικοί μπελάδες είναι αναπόφευκτοι. Πρόσφατα η Universal Pictures μήνυσε την εταιρεία Asylum για το “American Battleships” με το επιχείρημα ότι αποσκοπεί στο να μπερδέψει τους θεατές που ψάχνουν για την ταινία “Battleship”. Οι δύο εταιρείες γρήγορα τα βρήκαν και η ταινία της Asylum μετονομάστηκε σε “American Warships”.

Αξίζει να σημειωθεί πως η Asylum είναι διαβόητη στους κύκλους των αμερικανών δικηγόρων, αφού ειδικεύεται στην παραγωγή ταινιών knockoff (το Transmorphers και το Almighty Thor αποτελούν δύο από τις χαρακτηριστικότερες δημιουργίες της). Επίσης, πίσω στο 2008 η Fox είχε απειλήσει να κινηθεί δικαστικά εναντίον της εταιρείας εξαιτίας της ταινίας “The Day The Earth Stopped”, που είχε υπερβολικά πολλές ομοιότητες με την δική της παραγωγή “The Day The Earth Stood Still”.

Κι αν στην περίπτωση πρωτότυπων σεναρίων ο κίνδυνος νομικών επιπλοκών είναι μεγάλος, τα πράγματα είναι καλύτερα όταν τα χολιγουντιανά στούντιο αποφασίζουν να διασκευάσουν ιστορίες που πλέον αποτελούν κοινό κτήμα όπως είναι, για παράδειγμα, τα κλασικά παραμύθια. Σε αυτή την περίπτωση έχουμε τις ιδανικές συνθήκες για την κυκλοφορία του knockoff, αφού σε μια ταινία με θέμα την Χιονάτη ή τον Παπουτσωμένο Γάτο, ο τίτλος και η ιστορία μπορεί άνετα να είναι ίδια ή έστω πολύ παρόμοια.

Πηγές: Los Angeles Times, The Hollywood Reporter

Το παραπάνω άρθρο είναι αρκετά παλιό, αφού δημοσιεύτηκε στις 14 Οκτωβρίου 2012. Εάν κάποια από τις πληροφορίες που αναφέρονται σε αυτό δεν ισχύει πια, ενημερώστε με μέσω της φόρμας επικοινωνίας για να το τροποποιήσω.

Συντάκτης άρθρου: Γιώργος Σαρηγιαννίδης

Ο Γιώργος Σαρηγιαννίδης είναι απόφοιτος του τμήματος Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού του Παντείου και κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος από το ίδιο τμήμα. Αυτή τη στιγμή εργάζεται ως freelancer σύμβουλος σε έργα διαδικτύου και intranets, με κύρια αντικείμενα την Αρχιτεκτονική της Πληροφορίας, την κατασκευή ιστοσελίδων και την διαχείριση περιεχομένου. Έχει ειδικευτεί στη μελέτη και τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό portals, intranets και δικτυακών εφαρμογών, ενώ στο παρελθόν έχει ασχοληθεί και με τη δημοσιογραφία.